Εκδόθηκε πριν από τέσσερα χρόνια ο πρώτος τόμος των Ασκητών μέσα στον κόσμο, χωρίς μεγάλες αξιώσεις, με σκοπό να διασωθούν αυτά τα γνήσια Χριστιανικά πρότυπα· όμως, παρά πάσαν προσδοκίαν, έγινε δεκτός με πολλή αγάπη και ενδιαφέρον. Η επίμονη ζήτηση του Δευτέρου Τόμου επέσπευσε την έκδοσή του. Άραγε τι ενδιαφέρον βρήκαν οι αναγνώστες σ’ αυτές τις απλές και ταπεινές ψυχές των Ασκητών μέσα στον κόσμο;

Φαίνεται πως βρήκαν στα πρόσωπά τους ζωντανά πρότυπα αρετής προς μίμηση, που σπανίζουν στις ημέρες μας. Βρήκαν νέους τρόπους και μεθόδους ασκήσεως. Βρήκαν παρηγοριά και παράκληση στα δικά τους παθήματα, γνωρίζοντας την θλιμμένη ζωή τους.

Φαίνεται πως είναι κανόνας πνευματικός η αρετή να ευδοκιμή όχι στην άνεση και στην χαρά, αλλά στην θλίψη, στην δυσκολία και στην στέρηση, όπως βλέπουμε να συμβαίνη στην ζωή αυτών των ευλογημένων ψυχών. Αυτοί με αγάπη τήρησαν τις εντολές του Θεού και έκαναν ατέλειωτη υπομονή στις δοκιμασίες που αντιμετώπισαν. Έλαβαν Χάρι από τον Θεό και έζησαν με εμπιστοσύνη στην πρόνοιά Του. Δεν τους ενδιέφερε η γνώμη του κόσμου, αλλά μόνο να υπακούν στον Θεό και να τον αγαπούν. Ο κόσμος τους θεωρούσε περιθωριακούς, ξεπερασμένους, αλλά αυτοί είναι πάντοτε επίκαιροι. Θαυμάζει κανείς με πόση ευκολία αντιμετώπισαν και ξεπέρασαν τις δυσκολίες της ζωής, μπροστά στις οποίες οι σημερινοί άνθρωποι, παρά την σοφία τους και τις γνώσεις τους, κάμπτονται και απελπίζονται. Όσο μεγαλύτερα ήταν τα παθήματά τους, τόσο μεγαλύτερη υπομονή έκαναν και άλλη τόση χάρι αναλογικά εδέχοντο. Έγιναν αγωγοί χάριτος, νικούσαν τους πειρασμούς και στήριζαν πολλούς αδυνάτους. Με την απλότητά τους, την πρακτική σοφία τους και τον αγώνα τους κατώρθωσαν να κάνουν πράξη το Ευαγγέλιο και την πίστη τους βίωμα….

Στο νοητό στερέωμα της Εκκλησίας μας πολλοί υπέρλαμπροι αστέρες, δηλαδή γνωστοί άγιοι, ανήκουν στην τάξη των λαϊκών. Εκτός από τους μάρτυρες και τους νεομάρτυρες, που στην πλειονότητά τους ήταν λαϊκοί, υπάρχουν και πολλοί λαϊκοί άγιοι. Η αγιότητα, λοιπόν, δεν είναι προνόμιο και αποκλειστικότητα των μοναχών και των ιερωμένων, αλλά δυνατότητα κάθε χριστιανού που έχει πίστη ορθή, μετάνοια και αγωνιστικό φρόνημα.
Στην ιστορία της Εκκλησίας μας βλέπουμε ότι μετά την κατάπαυση των διωγμών, οι θερμότεροι χριστιανοί δεν αρκέστηκαν στην απλή τήρηση των εντολών μέσα στον κόσμο αλλά εξήλθαν στην έρημο επιδιώκοντας το μαρτύριο της συνειδήσεως, την αδιάλειπτη προσευχή και την ευαγγελική τελειότητα. Έτσι δημιουργήθηκε η τάξη των μοναχών.
Ο τρόπος ζωής τους απετέλεσε πρότυπο για τους ευλαβέστερους λαϊκούς. Έγιναν φως και παράδειγμα για τους αγωνιζόμενους μέσα στον κόσμο χριστιανούς, με αποτέλεσμα να δημιουργηθή μία ασκητική παράδοση που είχε αφετηρία τους μοναχούς της ερήμου και που εμπνεόταν και ενισχυόταν από το άφθαστο παράδειγμά τους.
Την παράδοση αυτή, δηλαδή αυτόν τον ασκητικό τρόπο ζωής, την μετέδιδαν οι γονείς στα παιδιά τους φυσικά και αβίαστα με το παράδειγμά τους.
Κατά συνέπεια η ορθόδοξη οικογένεια, η «κατ’ οίκον Εκκλησία», υπήρξε ο φύλακας, ο φορέας, το σχολείο αυτού του ευαγγελικού και ασκητικού τρόπου ζωής. Συνήθως πίσω από κάθε Άγιο υπήρξε και μία αγία μητέρα που γαλούχησε με τα ορθόδοξα ασκητικά νάματα τον υιόν της.
Η παράδοση γενικά αποτελεί την μνήμη του λαού και από τις καθαρώτερες μορφές της είναι η ορθόδοξη ασκητική.

Το μεγαλύτερο μέρος των προσώπων που ξαναζούν μέσα απ᾽ αυτό το βιβλίο αξιώθηκαν μιας ζωής πολύ πνευματικής, μέσα στο πνεύμα του Χριστού˙ υπήρξαν πραγματικές ενσαρκώσεις της ανείπωτης αγάπης του Θεού και των ανθρώπων. Ζώντας σύμφωνα με το Ευαγγέλιο, η πλειονότητα απ᾽ αυτούς έζησε μέσα στους κόλπους κοινωνικών ομάδων. Άλλοι, απαντώντας σε μια μυστηριώδη κλήση, προτίμησαν να ζήσουν για ένα χρονικό διάστημα σαν αναχωρητές, χωρίς όμως ν᾽ απομονώνονται από τους επίγειους αδελφούς τους. Ξεπερνώντας με μια παραδειγματική αυταπάρνηση τις αδυναμίες και τα πάθη της ανθρώπινης φύσης, όπως επίσης και τους πειρασμούς του διαβόλου, καθένας γνώριζε με τον τρόπο του να συνενώνει την προσευχή με την υπακοή –αυτά τα δύο φτερά της πνευματικής απογείωσης– και μπόρεσε να δώσει συμβουλές, να γράψει και να θεσπίσει κανόνες που μένουν μέχρι τις μέρες μας σαν λαμπρές μαρτυρίες.