“Είναι κάποιες μνήμες που δεν ξεχνιούνται… Γιατί δε γράφονται στο νου. Σα πυρωμένο σίδερο πληγώνουν την καρδιά ως να αφήκουν πάνω της ανεξίτηλο σημάδι. Υπάρχουν μνήμες που, άδικα προσπαθείς, ποτέ δε θα μπορέσεις να τις σβήσεις…
Το ξέρω, φούλα μου, γιατί κι εγώ μία τέτοια κουβαλώ. Αυτή είναι που οδηγάει τη ζωή μου. Όσο κι αν θέλω να το κρύψω, δεν μπορώ. Το πυρωμένο της αχνάρι στην καρδιά πάντα θα μαρτυρεί για με, ποια είμαι, πού ανήκω…”
Μέσα από τις περιπέτειες των ηρώων, με πρωταγωνιστή έναν ξύλινο σταυρό, αργά-αργά ξεδιπλώνεται ένα άγνωστο σχεδόν κομμάτι της Ιστορίας. Η τρισχιλιόχρονη διαδρομή της Βορείου Ηπείρου, που λιμνάζει μπερδεμένη στα γρανάζια των διπλωματικών σκοπιμοτήτων και της πολιτικής, παραμένοντας ατελείωτη. Ίσως γι’ αυτό και η διήγηση αυτού του βιβλίου μοιάζει να μην έχει τέλος, αφήνοντας στον αναγνώστη ένα ζωντανό δίλημμα και μαζί, την ευθύνη της προσωπικής του επιλογής. Αν οι ήρωες θα δικαιωθούν ή θα παραμείνουν θλιβερά ξεχασμένοι. Ο καθένας ας αποφασίσει για το τέλος που θα ‘θελε να δώσει, όχι τόσο στο βιβλίο, όσο στην ίδια την Ιστορία…

Ἁγίου Νικολάου Ἀχρίδος

Τι σημαίνει να είναι κάποιος χριστιανός σε μία εποχή στην οποία νεώτεροι και μεγαλύτεροι δυσκολευόμαστε να κοιτάξουμε τη ζωή με τα μάτια του πλησίον και έχουμε απομακρύνει την καθημερινότητά μας από την αναζήτηση της Αλήθειας, εγκλωβισμένοι σε έναν τρόπο ζωής στηριγμένο στην εικόνα, την τεχνολογία, σε σχέσεις που δεν μπορούν να ξεπεράσουν την προτεραιότητα του εγώ;
Η απάντηση περνά από τον λόγο του Θεού, το Ευαγγέλιο όπως βιώθηκε και βιώνεται στην Εκκλησία. Μοιάζει με λυχνάρι στο σκοτάδι, γιατί καθοδηγεί την πορεία μας βήμα-βήμα. Δεν είναι προβολέας, ο οποίος κάποτε με το υπερήφανο φως του δίνει την αίσθηση, συχνά ψευδαίσθηση, ότι δεν χρειάζεται να κάνουμε κάτι εμείς, αλλά είναι αρκετό το να τον ανάψουμε και όλα θα φωτιστούν. Είναι εκείνο το παλιό, ταπεινό λυχνάρι, το οποίο προϋποθέτει και τη δική μας έγνοια να του προσθέτουμε από το λάδι της πίστης, της μετάνοιας, της αγάπης, του αγώνα, της μελέτης. Άλλωστε, ο λόγος πάντα ηχεί ανακουφιστικός, ήρεμος, αλλά και αφυπνιστικός: “όστις θέλει” (Μάρκ. 8,34).
Απόπειρες λοιπόν να δούμε την επικαιρότητα του λόγου του Θεού στη ζωή μας, αφορμές αφύπνισης, διαλόγου με σύγχρονες προκλήσεις, οι οποίες αγγίζουν κάποτε φανερά, κάποτε πιο αφανώς, την καθημερινότητά μας, περιλαμβάνει αυτό το βιβλίο.

Ανακαλώ στη μνήμη μου μια σκηνή που θεωρώ καθοριστική. Μόλις είχα τελειώσει το λύκειο και οι αναζητήσεις ήταν έντονες. Ένα βράδυ βγήκαμε περίπατο με έναν πολύ καλό φίλο, τότε δευτεροετή φοιτητή της Νομικής. Συζητήσαμε αρκετά. Μέχρι τότε δεν είχα και τόσο καλή σχέση με το βιβλίο. Γυρίζοντας στο σπίτι του με παρότρυνε να αλλάξω στάση απαριθμώντας μου τα πολλαπλά οφέλη από τη μελέτη. Όταν είδε ότι πείστηκα, μου δάνεισε ένα βιβλίο από τη βιβλιοθήκη του. Το διάβασα άπληστα, γιατί ήταν πολύ ενδιαφέρον. Ήταν η αρχή. Είδα πόσο είχε δίκιο και εγώ κατάλαβα πως ακόμα και ένα καλό βιβλίο μπορεί να σου ανοίξει δρόμους.
Παρατήρησα ότι ο φίλος μου είχε αρκετές υπογραμμίσεις και σημειώσεις, όλες με μολύβι. Σε επόμενη συνάντησή μας μου εξήγησε πως το μολύβι το ξανασβήνεις, αντίθετα με το μελάνι που μένει ανεξίτηλο. Και το βιβλίο καταστρέφεται. Μου τόνισε μάλιστα πως “όταν διαβάζεις, το μολύβι πρέπει να είναι δίπλα σου. Αργότερα όταν θέλεις να το φρεσκάρεις στη μνήμη σου και δεν έχεις χρόνο να το ξαναδιαβάσεις, θα σε βοηθούν πολύ οι σημειώσεις”.

Ανακαλώ στη μνήμη μου μια σκηνή που θεωρώ καθοριστική. Μόλις είχα τελειώσει το λύκειο και οι αναζητήσεις ήταν έντονες. Ένα βράδυ βγήκαμε περίπατο με έναν πολύ καλό φίλο, τότε δευτεροετή φοιτητή της Νομικής. Συζητήσαμε αρκετά. Μέχρι τότε δεν είχα και τόσο καλή σχέση με το βιβλίο. Γυρίζοντας στο σπίτι του με παρότρυνε να αλλάξω στάση απαριθμώντας μου τα πολλαπλά οφέλη από τη μελέτη. Όταν είδε ότι πείστηκα, μου δάνεισε ένα βιβλίο από τη βιβλιοθήκη του. Το διάβασα άπληστα, γιατί ήταν πολύ ενδιαφέρον. Ήταν η αρχή. Είδα πόσο είχε δίκιο και εγώ κατάλαβα πως ακόμα και ένα καλό βιβλίο μπορεί να σου ανοίξει δρόμους.
Παρατήρησα ότι ο φίλος μου είχε αρκετές υπογραμμίσεις και σημειώσεις, όλες με μολύβι. Σε επόμενη συνάντησή μας μου εξήγησε πως το μολύβι το ξανασβήνεις, αντίθετα με το μελάνι που μένει ανεξίτηλο. Και το βιβλίο καταστρέφεται. Μου τόνισε μάλιστα πως “όταν διαβάζεις, το μολύβι πρέπει να είναι δίπλα σου. Αργότερα όταν θέλεις να το φρεσκάρεις στη μνήμη σου και δεν έχεις χρόνο να το ξαναδιαβάσεις, θα σε βοηθούν πολύ οι σημειώσεις”.