Το 329/30 γεννήθηκε στην Καισαρεία της Καππαδοκίας χαριτωμένο αρχοντόπουλο. Οι γονείς το ονόμασαν Βασίλειο κι αμέσως το έδωσαν να το μεγαλώσει φτωχή γνωστή τους οικογένεια, που ζούσε κοντά στη Νεοκαισάρεια του Πόντου.
Για ποιο λόγο ακριβώς οι γονείς δεν κράτησαν το μωρό κοντά τους δε γνωρίζουμε. Ίσως γιατί έτσι γινόταν με τις πλούσιες οικογένειες που είχαν όνομα και θέση. Ίσως γιατί στον τοκετό αρρώστησε η μητέρα ή δεν είχε δικό της γάλα να δώσει στο παιδί.
Όποια πάντως κι αν ήταν η αιτία, ο μικρός Βασίλειος έκανε το πρώτο ταξίδι της ζωής του, από την Καππαδοκία στον Πόντο. Από την πολυάνθρωπη κοσμοπολίτικη πρωτεύουσα Καισαρεία στη γνωστή Νεοκαισάρεια, όπου ο πατέρας του είχε σημαντική κτηματική περιουσία κι εργαζόταν σαν συνήγορος.
Στο ζευγάρι μάλιστα που ανέλαβε το μεγάλωμα του Βασιλείου οι γονείς του υπήρξαν γενναιόδωροι. Τους διευκόλυναν με κτήματα και τους δάνεισαν δούλους, που δούλευαν για χάρη τους και μετά το θάνατο των γονέων του Βασιλείου.