«Ο Γέροντας Ιωσήφ ο Ησυχαστής ήταν ο σύγχρονος Αγιορείτης μοναχός, που βίωσε και επαναχάραξε αναλυτικά και εμπεριστατωμένα την οδό του μοναχισμού. Επανέφερε με τον εμπειρικό τρόπο ζωής του ξανά την διδασκαλία του Αγίου Γρηγορίου Παλαμά περί ησυχασμού στον σύγχρονο αγιορειτικό και εν γένει στον ορθόδοξο μοναχισμό. Ήταν ένας άξιος συνεχιστής της ησυχαστικής και φιλοκαλικής παραδόσεως, που συνέβαλε τα μέγιστα στην πνευματική ανάκαμψη και επάνδρωση του Αγίου Όρους. Παρέδωσε την διδαχή του και κυρίως το βίωμά του ως πνευματική παρακαταθήκη στους υποτακτικούς του.

Υπολογίζεται ότι από την «ρίζα» του Γέροντος Ιωσήφ του Ησυχαστού προέρχονται άμεσα περισσότεροι από χίλιοι μοναχοί και μοναχές, που ανάγουν την πνευματική τους πατρότητα στον μακάριο αυτόν Γέροντα. Οι μοναχοί αυτοί εγκαταβιώνουν σε Μονές του Αγίου Όρους, της Ελλάδος, της Κύπρου αλλά και του εξωτερικού.»

Αρχιμ. Εφραίμ Βατοπαιδινός

Όσιος είναι ο αφοσιωμένος σε κάτι υψηλό, ανώτερο, ο αφοσιωμένος στο Θεό. Και όταν πρόκειται για ιερωμένο, είναι ο ελευθερωμένος από τα γήινα, που αντηχεί μέσα του βαθειά εκείνος ο υπέροχος διάλογος μεταξύ του Αναστημένου Χριστού και του Πέτρου: «Σίμων Πέτρε, αγαπάς με; Ναι, Κύριε, Συ οίδας ότι φιλώ σε». Για να ακούσει έπειτα ο μαθητής την θεία προσταγή: «Ποίμαινε τα πρόβατά μου».
Αυτή την προσταγή άκουσε μέσα του και ο παπα-Μάρκος. Να ποιμαίνει τα λογικά πρόβατα του Χριστού, τους ενορίτες και όλους όσους διψούν για την αλήθεια. Κι έγινε κατά το παράδειγμα του Μεγάλου Διδασκάλου ο καλός ποιμήν, που «την ψυχήν αυτού τίθησιν υπέρ των προβάτων». Η φλόγα της αγάπης του για τον Θεό διοχετεύτηκε στους ανθρώπους με πίστη, με ανιδιοτέλεια, με αυταπάρνηση, με θυσία.

Το βιβλίο καταγράφει ερωτήματα νέων και εφήβων, όπως διατυπώθηκαν στον μακαριστό Μητροπολίτη Σισανίου και Σιατίστης Παύλο. Οι απομαγνητοφωνημένες απαντήσεις διασώζουν την εμπειρία και το χάρισμα του να επικοινωνεί με τους νέους, αλλά και τη φλογερή αγάπη, όπως εκδηλωνόταν κάθε φορά που απευθυνόταν σε εκείνους. Εκείνοι τον ρωτούν με όλο τον νεανικό τους αυθορμητισμό και εκείνος απαντάει με απλότητα, αμεσότητα και…

Από μικρό παιδί είχα μία ευλάβεια προς την Εκκλησία, πράγμα που παραδόξως αποδέχτηκε και σεβάστηκε ο πατέρας μου, αν και δεν ήταν καθόλου θρησκευόμενος. Μου επέτρεπε να ασχολούμαι με την θεία Λατρεία. Αν και τα άλλα αδέλφια μου, ακόμα και την Κυριακή, τα έστελνε στις απαραίτητες αγροτικές εργασίες, εμένα μου επέτρεπε να εκκλησιάζομαι και να βοηθώ στο ψαλτήρι. Προκειμένου να μάθω βυζαντινή μουσική η οποία μου άρεσε πάρα πολύ, είχα την άδειά του να πηγαίνω μερικά βράδια την εβδομάδα στο Λευκόνοικο, όπου ήταν το Γυμνάσιο, πέντε χιλιόμετρα μακριά από το χωριό μου, πράγμα επικίνδυνο τότε για έναν δεκαεξαετή.
Η μητέρα μου, η γιαγιά μου και οι θείες μου έτρεφαν ιδιαίτερη ευλάβεια προς τον Θεό. Αυτό επηρέασε και εμένα αναμφίβολα. Ο ιερέας του χωριού μου ήταν απλός, ανεπιτήδευτος, με αγάπη και λειτουργικότητα, με σοβαρότητα και προσεκτική ζωή. Έδειχνε πολλή αγάπη προς το πρόσωπό μου, γι’ αυτό αργότερα με προώθησε και στην Ιερατική Σχολή. Δειλιούσα στην σκέψη της ιεροσύνης αναλογιζόμενος από την μια το μέγεθός της και από την άλλη την αναξιότητά μου. Μία φορά όμως, όταν τελείωσα το μάθημα της βυζαντινής μουσικής, μου λέγει ο δάσκαλος: “Δεν έρχεσαι να σε κάνουμε διάκο εδώ στο Λευκόνοικο που θέλουμε ένα διάκο”; Μόλις μου το είπε αυτό, άναψε μία φωτιά μέσα στην καρδιά μου να διακονήσω την Εκκλησία του Χριστού. Αλλά πώς να το πω στον πατέρα μου; Αν όμως κάτι είναι εκ Θεού, γίνεται, όσο και αν αυτό φαίνεται δύσκολο ή αδύνατο λογικά. Η θεία μου, στην οποία αποκάλυψα το μυστικό μου, το είπε στον πατέρα μου, και αυτός προς έκπληξη όλων μας είπε: “Χρειάζονται χρήματα οι σπουδές αυτές, αλλά ας πάει”.