Η ΑΘΩΝΙΤΙΣΣΑ ΘΕΟΤΟΚΟΣ

Η ακολουθία των κεκοιμημένων αποτελεί έναν κρυμμένο θησαυρό στη λατρευτική ζωή της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Ενώ οι περισσότεροι έχουμε παρακολουθήσει τη συγκεκριμένη ακολουθία, εν τούτοις, είτε λόγω της συναισθηματικής φόρτισης των στιγμών, είτε λόγω του τρόπου με τον οποίο τελείται η συγκεκριμένη ακολουθία στις μέρες μας, έχουμε μείνει μακριά από το κάλλος της, αλλά και το μεστό σε θεολογία και νόημα περιεχόμενό της.

Τα κείμενα του Αγίου Ιωάννη του Δαμασκηνού, μελοποιημένα μέσα από την ψαλτική μας παράδοση, διερμηνεύουν την αληθινή θεώρηση του κόσμου και της ζωής σε μια στιγμή ιερή: την ώρα που αποχαιρετούμε τους αγαπημένους μας στην πορεία τους από το θάνατο προς τη ζωή.

Περιέχονται ψαλμοί, όπως αυτοί είναι μελοποιημένοι στην έντυπη μουσική έκδοση του Ψαλτήριον Tερπνόν, άλλα αγιορειτικά ψάλματα, καθώς και ο ύμνος «Αγνή Παρθένε» του αγίου Nεκταρίου της Αιγίνης. Οι στίχοι αυτού του ύμνου είναι αποσπασμένοι από το «Θεοτοκάριον», συλλογή ύμνων και ωδών που, όπως αναφέρει ο ίδιος, είναι έκφραση της ευγνωμοσύνης του προς την Παναγία μας. Ο Άγιος παρέμεινε στη γυναικεία Ιερά Μονή Αγίας Τριάδος Αιγίνης από της ιδρύσεως αυτής και συνήθιζε να συνθέτει ύμνους για την προσωπική προσευχή του και αυτήν των μοναζουσών. Εμπνευσμένα από την λειτουργική υμνογραφία, τα έργα αυτά δανείζονται το μέτρο και την στιχουργική τους από τη δημώδη ποίηση. Αυτό ήταν που οδήγησε τον συνθέτη να δημιουργήσει μία μελωδία η οποία, αν και ακολουθεί πιστά τους κανόνες της βυζαντινής ψαλμωδίας, χρησιμοποιεί συγκεκριμένα στοιχεία της δημώδους μουσικής παραδόσεως με έναν τρόπο δημιουργικό, αλλά ταυτόχρονα και πρωτότυπο. Όπως όλοι γενικά οι ύμνοι του «Θεοτοκαρίου» βοηθούν στις προσωπικές προσευχές του καθενός, ως έκφραση της τιμής μας προς την Θεομήτορα, έτσι και ο ύμνος «Αγνή Παρθένε», αδόμενος βεβαίως εκτός λατρευτικής Συνάξεως, ευφραίνει τις καρδιές των πιστών.