Μέθεξις Θεού

Μέσα στο «τυπικό» της ασκητικής ζωής που παρέδωσε ο Όσιος Ιωσήφ ο Ησυχαστής στους υποτακτικούς του και δι’ αυτών στις μετέπειτα Συνοδείες των, ήταν και η κατά μόνας καθημερινή αγρυπνία, η οποία ξεκινούσε με την δύση του ηλίου και διαρκούσε σχεδόν όλη την νύκτα.
Ο μακαριστός Γέροντάς μας, μετά την κοίμηση του Οσίου Ιωσήφ και αφού δημιούργησε δική του Συνοδεία, διετήρησε αυτό το πρόγραμμα ως πάνυ ωφέλιμον. Όταν δε επάνδρωσε τη Μονή Φιλοθέου το τροποποίησε στα μέτρα στα μέτρα της κοινοβιακής μοναστηριακής ζωής. Έτσι, μετά την τετράωρη ξεκούραση από την δύση του ηλίου, εγειρόμεθα, έως και σήμερον, για περίπου τρεισήμισι – τέσσερες ώρες, προκειμένου να αγρυπνήσουμε κατά μόνας στα κελλιά μας, και εν συνεχεία να μεταβούμε στο Ναό για τις ακολουθίες του Μεσονυκτικού, Όρθρου και Θείας Λειτουργίας.
Η ώρα αυτή της αγρυπνίας για τον Γέροντα ήταν πολύ ιερή και την ανέμενε με πόθο, με χαρά και πνευματικό έρωτα, όπως στο Άσμα Ασμάτων η νύμφη τον Νυμφίο της· ήταν, θα λέγαμε, το καθημερινό εφαλτήριο της πνευματικής μας πορείας. Αλλά, στο κατά πόσον η αγρυπνία μας θα έχει καρπούς πνευματικούς, συντελεί τα μέγιστα ο πνευματικός αγώνας της ημέρας, αναλόγως της προσοχής και της τηρήσεως της υπακοής του κάθε Μοναχού.
Έτσι, λοιπόν, ο Γέροντας τηρούσε απαρέγκλιτα το πρόγραμμά του καθημερινό, μη δεχόμενος σε καμία περίπτωση να το αλλάξει ένεκα κάποιας αιτίας, εις βάρος της αγρυπνίας του.
Πολλές φορές, όταν επεσκέπτετο τη Μονή μας κάποιος διακεκριμένος προσκυνητής, μετά το Απόδειπνο ο Γέροντας απεσύρετο διακριτικά και ανέθετε σε άλλους Πατέρες να απασχολήσουν τον επισκέπτη προκειμένου να μην απωλέσει κάτι από αυτόν θησαυρό, αυτήν την πνευματική νυκτερινή αναγέννηση.
Όλα αυτά απέβλεπαν στην θεία αγάπη, στον θείο έρωτα που ζούσε ο Γέροντας προς τον ποθούμενον Νυμφίον Χριστόν και την μεταξύ τους σχέση, που είχε αναπτυχθεί από την παιδική του ηλικία έως την οσιακή κοίμησή του. Αυτό άλλωστε εξάγεται και από το ανά χείρας ημερολόγιο, το οποίο διατηρούσε και σημείωνε κάποιες πνευματικές καταστάσεις του για την δική μας ωφέλεια. Κατά την αγρυπνία του, γνωρίζουμε πως ο Γέροντας προσευχόταν πάντα γονατιστός ενώπιον του Εσταυρωμένου και πάντα μετά πολλών δακρύων. Αυτό επίσης συνιστούσε προς όλους, μοναχούς και λαϊκούς, προτρέποντάς μας να καλλιεργούμε τα δάκρυα στην προσευχή μας, διότι είναι απαραίτητα για να μαλακώσει η σκληροκαρδία, όπως η βροχή μαλακώνει την άνυδρη και χέρσα γη.