Μιά αγκαλιά γεμάτη παιδιά

Αντί Προλόγου 9 Εισαγωγή 11 Βιογραφικό σημείωμα 13 Περί της αγωγής των παιδιών 17

H εφηβεία για το παιδί είναι το βιολογικό δώρο της ζωής σε ένα νέο ανθρώπινο πλάσμα, να μπορέσει να διεκδικήσει και να κατακτήσει κάποια στιγμή τη διαφορετικότητα της μοναδικής του αλήθειας και ελευθερίας. Είναι βιολογικό δώρο γιατί δίνεται ανεξάρτητα από τις συνθήκες που θα επικρατήσουν γύρω του και γιατί θα το βρει δίπλα του ανεξάρτητα από τη θεωρία και την κοσμοαντίληψη που ακολούθησαν οι γονείς του. Ουσιαστικά για πρώτη φορά, δίνεται στο παιδί η δυνατότητα να ομολογήσει ότι γοητεύεται και από πράγματα έξω από αυτά που του είχαν δοθεί στην παιδική του ηλικία.
Η εφηβεία αποτελεί ταυτόχρονα δώρο προς τους γονείς και το οικογενειακό σύστημα και κατ’ επέκταση προς την κοινωνία, γιατί για πρώτη φορά δίνει τη δυνατότητα σε ένα παιδί να τολμήσει με έναν νέο τρόπο να σχετιστεί με εκείνα τα τείχη ασφάλειας και εξάρτησης που του έχουν δοθεί από το οικογενειακό του σύστημα: ενώ ως παιδί σχετιζόταν μαζί τους μέσα από μια παθητική θέση απολαβής, τώρα μπορεί να τολμήσει για πρώτη φορά να τα ραγίσει και να τολμήσει, μέσα από αυτές τις ρωγμές, τις χαραμάδες ή ακόμα και τις τρύπες και διεξόδους που θα δημιουργηθούν στα τείχη, να δει τον άλλο, τον ξένο, αλλά και τον δικό του άλλο εαυτό και τον δικό του νέο πιθανώς ενήλικα εαυτό. Εκείνη τη στιγμή λοιπόν, έχουμε μια διαδικασία στην οποία αξιοποιούνται ξανά τα τείχη, αλλά με μια άλλη μορφή. Τα γκρεμίσματα από αυτά τα τείχη μπορεί να αποτελέσουν την πρώτη ύλη για μια διεργασία που λέγεται ουσιαστικά αυτονόμηση και τελικά ενηλικίωση…